Wpływ cyfrowej i zielonej transformacji na rynek pracy, pracodawców, samorząd i szkolnictwo

23-02-2023 Oświata

Wpływ cyfrowej i zielonej transformacji na rynek pracy, pracodawców, samorząd i szkolnictwo - wybrane przykłady dobrych praktyk z Bielska-Białej

(Opracowanie przygotowane jako element raportu po międzynarodowej konferencji New Education Forum, która odbyła się 19 października 2022r. na Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej).

Bielskie szkoły na każdym etapie edukacyjnym osiągają bardzo wysokie wyniki w rankingach w województwie śląskim. Te sukcesy są efektem wspólnych wysiłków podejmowanych przez uczniów oraz kierujących ich rozwojem – nauczycieli. W projektowaniu sytuacji dydaktycznych na miarę możliwości ucznia, bielscy nauczyciele z powodzeniem wykorzystują nowoczesne technologie, stosują interaktywne pomoce naukowe i od najmłodszych lat wdrażają uczniów do programowania. Podejmowanie tych działań pośrednio i wprost wpływa na podnoszenie jakości pracy bielskich przedszkoli, szkół i placówek oświatowych, co z kolei przekłada się na wyniki ze sprawdzianów i egzaminów zewnętrznych.

Na wysoką jakość bielskiej oświaty ma również wpływ szeroko pojęta kultura mieszkańców, zwłaszcza przekonanie o podstawowej roli edukacji, w zapewnieniu swoim dzieciom jak najwyższego poziomu wykształcenia, przekładającego się na jakość ich życia. Takie podejście sprzyja podejmowaniu przez szkoły, rodziców i organ prowadzący różnorodnych innowacyjnych inicjatyw edukacyjnych i wychowawczych, takich jak między innymi: Olimpiada Matematyczna Przedszkolaków, Bielskie Teatralia, Uczniowski Kongres Kultury czy Festiwal Nauk Ścisłych.

W odpowiedzi na te działania władze miasta promują uczniów szczególnie uzdolnionych, promują wybitnych nauczycieli i dyrektorów szkół, nawiązują współpracę w obszarze edukacji z miastami partnerskimi w całej Europie oraz wspierają organizację praktyk zagranicznych dla uczniów. Program stypendialny dla dzieci i młodzieży szczególnie uzdolnionej pobierających naukę na terenie miasta Bielska-Białej ma już długoletnią tradycję (od 2009 r.). Prezydent Miasta co roku nagradza stypendiami w wysokości 1000 zł uczniów osiągających ponadprzeciętne wyniki. Program jest dedykowany wspieraniu uzdolnionych uczniów, których wiedza i edukacyjne osiągnięcia wykraczają ponad programowe wymagania szkół.

Za istotny czynnik wpływający na podnoszenie jakości pracy przedszkoli, szkół i placówek oświatowych uznaje się na poziomie miasta, wspomaganie szkół w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli, mające na celu przede wszystkim wspieranie nauczycieli w kształceniu kompetencji przyszłości u uczniów oraz wzmacnianie system doradztwa metodycznego i doradztwa zawodowego, ukierunkowanych na lokalny rynek pracy.

Bielski Model Doradztwa Zawodowego

Diagnoza sytuacji edukacyjnej i zawodowej młodych ludzi w Polsce przeprowadzona w 2012 r. pokazała nieadekwatność umiejętności i wykształcenia absolwentów do zapotrzebowania i wymagań rynku pracy[1]. W toku analizy możliwych sposobów rozwiązań tego problemu na terenie naszego miasta władze Bielska-Białej uznały za konieczne usprawnienie doradztwa zawodowego na wszystkich etapach edukacyjnych. Udzielanie uczniom pomocy w zakresie wyboru ścieżki edukacji i zawodu wydawało się być jednym z warunków późniejszego ich sukcesu na rynku pracy. Zbudowanie systemowych rozwiązań w tym zakresie wymagało dokonania analizy stanu bieżącego doradztwa zawodowego udzielanego uczniom w bielskich placówkach oświatowych. Diagnoza przeprowadzona jesienią 2016 r. wykazała szereg trudności w tym obszarze m.in.: niewystarczającą liczbę doradców, niską dostępność społeczną do tego typu usług, niskie nakłady finansowe na rozwój poradnictwa zawodowego, brak systemu szkolenia doradców zawodowych, niską integrację instytucjonalną doradców zawodowych, niewystarczające zaplecze wsparcia merytorycznego.

Wyłaniający się z powyższego opisu obraz ograniczeń w zakresie doradztwa zawodowego w naszym mieście, stał się przyczynkiem do stworzenia jednolitego zintegrowanego modelu doradztwa zawodowego dla uczniów szkół na wszystkich poziomach edukacyjnych oraz zapewnienie wsparcia doradcom zawodowym, pedagogom, nauczycielom w realizacji zajęć z doradztwa zawodowego. System ten zakładał organizację i koordynację usług poradnictwa zawodowego: wsparcie metodyczne, stałą współpracę, szkolenia i wymianę doświadczeń. Realizacja rozwiązań systemowych wymagała ponadto powołania Zespołu Koordynatorów Bielskiego Modelu Doradztwa Zawodowego. Urealnienie założonych działań w obszarze doradztwa zawodowego było możliwe dzięki powołaniu do roli Koordynatorów działań w tym obszarze doświadczonych doradczyń Magdaleny Berek i Alicji Nowak, które równocześnie dysponowały wieloletnim doświadczenie w zakresie nauczania przedmiotów zawodowych.

W ramach Bielskiego Systemu Doradztwa Zawodowego podjęły one szereg działań, wśród których wymienić należy:

stworzenie sieci współpracy doradców zawodowych;
zbudowanie wizerunku doradcy zawodowego, jako profesjonalisty na rynku edukacji i pracy;
stworzenie sieci współpracy z instytucjami rynku pracy i edukacji oraz pracodawcami;
stworzenie bazy danych dla doradców zawodowych o aktualnych i przyszłych potrzebach rynku pracy i edukacji;
wspieranie promocji szkolnictwa zawodowego;
tworzenie profili szkół, poprzez dopasowanie oferty kształcenia do potrzeb rynku.

Systematyczne wdrażanie tych działań i ich koordynacja odbywa się za pośrednictwem platformy e-learningowej https://eduportal.bielsko.pl/, a efekty działań prezentowane są na tematycznych konferencjach.

Podsumowanie działań z zakresu doradztwa oraz ukierunkowanie działań planowanych na kolejny rok pracy odbywa się na cyklicznie organizowanym Kongresie Aktywnej Młodzieży KAM BB. Celem głównym tej konferencji organizowanej przez Zespół Szkół Samochodowych i Ogólnokształcących w Bielsku-Białej oraz Bielsko-Bialski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, jest wymiana wiedzy i doświadczeń na temat kompetencji kluczowych i konieczności ich kształtowania wobec rosnących oczekiwań współczesnego rynku pracy.

Adresatami tego wydarzenia są zawsze przedstawiciele samorządów uczniowskich szkół podstawowych wraz z ich opiekunami, nauczyciele-wychowawcy i dyrektorzy szkół, przedstawiciele pracodawców oraz przedstawiciele Młodzieżowej Rady Miasta, która jest głosem reprezentacji młodych przy samorządzie i od lat funkcjonuje w naszym mieście. Szczególnie prężnie działa w bieżącym roku, od kiedy Prezydent Miasta powołał Pełnomocnika ds. Młodych – panią dr Paulinę Żmijowską, która wraz z młodzieżą planuje m.in. ich ścieżkę kariery i ćwiczy kompetencje kluczowe pomagając jednocześnie wchodzić w świat dorosłej samorządności.

[1] Raport dotyczący stanu doradztwa edukacyjno-zawodowego w Polsce i wybranych krajach Unii Europejskie, D. Kukla, Warszawa 2012

Głos ludzi młodych w debacie o kształcie przyszłego lokalnego rynku pracy, jest kluczowym w budowaniu wizji kompetentnego pracownika na miarę XXI wieku.

Kongres Aktywnej Młodzieży KAM BB

Pierwszy Kongres Aktywnej Młodzieży KAM BB odbył się w 2019 r. z inicjatywy Izabeli Milewskiej-Barcik, nauczycielki ZSSiO w Bielsku-Białej (Materiał z I edycji Kongresu KAM BB). Celem tego wydarzenia było upowszechnienie wiedzy na temat kompetencji kluczowych i uświadomienie ich interdyscyplinarnego charakteru. Pierwszą część konferencji stanowiły warsztaty dla młodzieży „Kompetencje kluczowe na start…” koordynowane przez Agnieszkę Książek oraz moderowane przez bielski zespół doradców metodycznych, Samorządowych Organizatorów Rozwoju Edukacji oraz doradców zawodowych współpracujących z Bielsko-Bialskim Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli.

Celem warsztatów było stworzenie profilu „kompetentnego ucznia”, kończącego naukę w szkole podstawowej. Profil ten tworzyli uczniowie opisując swoje oczekiwania względem szkół ponadpodstawowych, które mają im pomóc w lepszym przygotowaniu się do dalszej drogi zawodowej.

Po części warsztatowej odbyła się seria wykładów pod wspólny tytułem „Kompetencje kluczowe vs wyzwania współczesnego świata”. W tej sesji swoje wystąpienia wygłosili przedstawiciele świata edukacji i biznesu: Katarzyna Chełmińska-Tworek – trener w zakresie kompetencji kluczowych w biznesie, Monika Bezak – członek Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, Agnieszka Herma – dyrektor Bielsko-Bialskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli.

Tezy sformułowane w trakcie wystąpień oraz efekty pracy uczniów omówione w trakcie sesji plakatowej zostały przywołane w trakcie panelu dyskusyjnego, którego celem było udzielenie odpowiedzi na pytanie: „Czy współczesna szkoła przygotowuje kompetentnego pracownika na miarę XXI?”. Do udziału w tej sesji zaproszeni zostali przedstawiciele pracodawców, reprezentanci grupy nauczycieli, dyrektorów, przedstawiciele Miejskiego Zarządu Oświaty, Kuratorium oraz przedstawiciele doradców zawodowych.

Ze względu na pandemiczne ograniczenia, II Kongres Aktywnej Młodzieży w 2020r. „Bielsko-Biała tu mogę rozwinąć skrzydła” zorganizowany został w odmiennej konwencji. Zaproponowaliśmy uczniom i nauczycielom przygotowanie krótkich materiałów filmowych, nawiązujących do hasła konferencji „Bielsko-Biała tu mogę rozwinąć skrzydła”. Przygotowane materiały miały pokazać, w jaki sposób i w jakich obszarach bielsko-bialskie placówki oświatowe rozwijają potencjał swoich uczniów:

Zespół Szkół Ekonomicznych

Zespół Szkół im. Juliana Tuwima

Szkoła Podstawowa nr 3

Szkoła Podstawowa Nr 36 z Oddziałami Integracyjnymi

Przedszkole 54

Przedszkole 31

Biorąc pod uwagę fakt, że II Kongres KAM BB został wpisany w program oficjalnych obchodów 70-lecia połączenia miast Bielska i Białej, materiał filmowy przygotowany przez uczniów został wzbogacony o kontekst historyczny. Do programu konferencji dołączone zostały wykłady ukazujące nasze miasto jako miejsce, które od zawsze wspierało potencjał swoich mieszkańców, gwarantując im zatrudnienie w różnych gałęziach przemysłu i usług oraz edukacji.

Partnerstwo na rzecz lokalnego rynku pracy w Bielsku-Białej i Powiecie Bielskim

W ramach doskonalenia systemu kształcenia zawodowego we współpracy z pracodawcami i promocji szkolnictwa zawodowego, władze miasta Bielska-Białej podjęły decyzję o przystąpieniu do Partnerstwa na rzecz lokalnego rynku pracy. 20 września 2022 r. podpisano międzyresortowe porozumienie pomiędzy: Wojewódzkim Urzędem Pracy w Katowicach, Urzędem Miejskim w Bielsku-Białej, Cechem Rzemiosł Różnych i Małej Przedsiębiorczości w Bielsku-Białej, Starostwem Powiatowym w Bielsku-Białej, Regionalnym Ośrodkiem Metodycznym WOM w Bielsku-Białej, Śląską Wojewódzką Komenda OHP w Katowicach oraz Powiatowym Urzędem Pracy w Bielsku-Białej. W imieniu Miasta Bielska-Białej porozumienie podpisał Zastępca Prezydenta – pan Piotr Kucia.

Pierwszym wydarzeniem, w którym uczestniczyli interesariusze podpisanego porozumienia była konferencja „Doradztwo zawodowe u progu nowego roku szkolnego” zorganizowana przez Ochotniczy Hufiec Pracy. Wydarzenie zostało objęte Patronatem Prezydenta Miasta Bielska-Białej, w którego imieniu spotkanie otworzyła Pani Naczelnik Wydziału Edukacji i Sportu Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej Ewa Szymanek-Płaska.

Debaty, dyskusje, prezentacja wyników badań i refleksji w obszarze doradztwa zawodowego pokazały, że międzyresortowa współpraca w tym obszarze jest konieczna.

Główną rekomendacją sformułowaną przez uczestników spotkania było wskazanie, że międzyresortowa wymiana wiedzy i doświadczeń w obszarze doradztwa zawodowego może być realną szansą na udoskonalenie systemu kształcenia zawodowego we współpracy z pracodawcami, tak by było ono adekwatne do rosnących oczekiwań współczesnego rynku pracy.

Wszystkie te działania koordynuje Wydział Edukacji i Sportu Urzędu Miejskiego.

Rola samorządu, nauczycieli i uczniów w dostosowywaniu się do zielonej transformacji

Wśród wielu działań podejmowanych na terenie naszego miasta na rzecz zielonej transformacji, na szczególną uwagę zasługują inicjatywy edukacyjne podejmowane przez Wydział Ochrony Środowiska i Energii Urzędu Miejskiego, w tym wieloletnia kampania „Bielsko-Biała chroni klimat”, realizowana w etapach corocznych od 2011 roku. Celem kampanii jest zaangażowanie społeczności miasta we wspólne zadbanie o zasoby i środowisko naturalne Bielska-Białej. Coroczna edycja kampanii składa się z dwóch filarów: konkursu ekologicznego „Szanuj energię, chroń klimat”, dedykowanego każdemu poziomowi edukacji – od przedszkola po szkołę ponadpodstawową oraz z imprezy dla mieszkańców pn. „Beskidzki Festiwal Dobrej Energii”, ze szczególnym uwzględnieniem środowiska oświatowego, a zwłaszcza tych szkół i przedszkoli, które zaangażowały się w konkurs ekologiczny.

Festiwal to wydarzenie z ponad 10-letnią tradycją, obchodzony jako swoiste, lokalne święto energii i klimatu. Charakteryzuje go radosny, żywiołowy charakter, a zbudowany jest z różnorodnych atrakcji edukacyjno-widowiskowych utrzymanych w tematyce ochrony środowiska i poszanowania energii.

Coroczna edycja kampanii kończy się ww. imprezą oraz finałem konkursu na zakończenie roku szkolnego, z udziałem laureatów konkursu, ich rodziców, nauczycieli opiekunów i koordynatorów oraz dyrektorów zaangażowanych w konkurs placówek oświatowych.

W roku szkolnym 2020/2021 motywem przewodnim konkursu było „70-lecie połączenia Bielska i Białej”, a jego celem przybliżenie tematyki środowiska naturalnego, jako ważnego elementu strategii połączonych miast. Konkurs, dedykowany środowisku oświatowemu, miał zwrócić uwagę na wspólne dobro połączonych miast, jakim są zasoby przyrody, z których jako mieszkańcy, korzystamy na co dzień. W tej edycji pojawiła się nowoczesna forma edukacji w postaci internetowej platformy grywalizacyjnej, która otrzymała nazwę Ekobielszczanin.pl. Gracze - uczniowie szkół podstawowych, odbyli wirtualną podróż po Bielsku-Białej, zdobywając wiedzę i rozwiązując zadania związane z gospodarką odpadami. Celem było ukształtowanie postaw ekologicznych oraz wytworzenie przyjaznych środowisku nawyków już od najmłodszych lat. Z okazji jubileuszu 70-lecia połączenia Bielska i Białej pojawiła się także edukacja historyczna w postaci zdjęć i ciekawostek dotyczących miasta. Z grywalizacji skorzystało 90% publicznych szkół podstawowych, zaś najlepsza z nich zachęciła do udziału aż 91% swoich uczniów. Gra konkursowa skupiła przez 2 miesiące jej trwania ponad 3000 osób (zalogowanych było 5100 uczestników), tj. ok. 30% wszystkich uczniów publicznych szkół podstawowych. Łącznie gracze ukończyli prawie 231 tysięcy zadań, a każde z nich to solidna porcja wiedzy i umiejętności, które ukształtowały się pomimo nauki zdalnej. Ta forma edukacji znakomicie się sprawdziła w rzeczywistości pandemicznej, zwłaszcza, że w rozwiązywanie zadań zaangażowane były całe rodziny obecne podczas lockdownu w domach.

Kampania w 12-tym roku realizacji (2022 r.) miała tytuł „Piątka dla ekologii w Bielsku-Białej” i opierała się na 5-ciu zagadnieniach związanych z ekologią: energia i powietrze, woda, przyroda, odpady i elektromobilność. Konkurs ekologiczny „Szanuj energię, chroń klimat” organizowany przez Urząd Miejski w Bielsku-Białej we współpracy z partnerami merytorycznymi bazował właśnie na tych tematach.

We wszystkich 12-stu edycjach konkursu udział wzięło ok. 15 tys. uczniów i przedszkolaków, a to dzięki zaangażowaniu nauczycieli koordynujących konkurs na terenie swoich placówek. XII edycja konkursu „Szanuj energię, chroń klimat” składała się wzorem lat ubiegłych z 5 kategorii wiekowych: od przedszkoli do szkół ponadpodstawowych. Konkurs nosił tytuł „Przybij piątkę…” czyli wykonaj 5 zadań w swojej kategorii. Działania w każdej z 5-ciu kategorii realizowane były przez pięć miesięcy zakończone pracą konkursowej: od piosenki energetycznej, komiksu, plakatu, makiety ogródka, po prezentacje i filmy promocyjne.

W konkursie udział wzięło 70 placówek oświatowych: 33 przedszkola i 37 szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Zaangażowało się 110 nauczycieli koordynatorów oraz wielu nauczycieli opiekunów prac konkursowych, a wszystkich uczestniczących poziomów konkursowych było 105. Napłynęło łącznie 830 prac konkursowych. 67% wszystkich uczestników - placówek „przybiło piątkę”, czyli wykonało wszystkie 5 zadań w czasie trwania konkursu tj. 70 obiektów. Prace trafiły na dedykowaną konkursowi stronę internetową www.przybijpiatke.bielsko-biala.pl, co spowodowało wykorzystanie lub wygenerowanie umiejętności posługiwania się nowoczesną technologią internetową i elektroniczną u nauczycieli i uczniów (obsługa prezentacji, filmików tik-tok, Instagrama, YouTube, Facebook czy strona www szkoły/przedszkola). Ponadto, z uwagi na to, że udział w konkursie to nie tylko wykonanie pracy konkursowej, dzieci i młodzież uczestniczyła w zajęciach edukacyjnych prowadzonych przez partnerów konkursu: Zakład Gospodarki Odpadami Bielsko-Biała, AQUA S.A, Kino Helios, Leroy Merlin Bielsko-Biała, Nadleśnictwo Bielsko, Flojamo, PK Therma miejski dystrybutor ciepła systemowego, PreZero Bielsko-Biała S.A. Łącznie partnerzy przeprowadzili ponad 120 warsztatów tematycznych i zajęć terenowych dla 4000 uczniów i przedszkolaków. Natomiast Eko-patrol Straży Miejskiej Bielsko-Biała do końca czerwca 2022 zrealizował 49 prelekcji (ok. 1000 dzieci, uczniów) w placówkach oświatowych (szkoły, przedszkola).

Uroczysty finał konkursu miał miejsce w czerwcu 2022 r. w Kinie Helios. Wręczono 400 różnych dyplomów i certyfikatów (10 rodzajów) dla nagrodzonych i wyróżnionych uczniów, przedszkolaków, nauczycieli z dobrą energią, szkół i przedszkoli oraz partnerów konkursu.

Wyniki konkursu są ogłaszane przed finałem, na Beskidzkim Festiwalu Dobrej Energii, którego 12 edycja odbyła się 7 czerwca br. Temat przewodni festiwalu: „Piątka dla ekologii w Bielsku-Białej”, a liczba uczestników to ponad 3000 osób: 35 przedszkoli, 40 szkół, ponad 150 nauczycieli i kilkuset mieszkańców. Oprócz tradycyjnych atrakcji festiwalu: pokazów i konkursów, warsztatów manualnych i sportowych przygotowanych przez partnerów wydarzenia oraz spółki miejskie, pojawiły się nowe interaktywne stoiska 10-ciu szkół ponadpodstawowych oraz telebim e-sportowy, a także 20 eksperckich stoisk edukacyjnych.

Po porannym bloku dla przeszkoli i szkół, świętowały rodziny i mieszkańcy miasta uczestnicząc w warsztatach, pokazach, terenowej grze rodzinnej na smartfony pn. „W(ko)miksuj się w klimat Superpiątki”, w teleturnieju EKOMNIBUS rozgrywanym na telebimie i podziwiając występy zwycięskich przedszkoli w konkursie „Szanuj energię, chroń klimat”, zespołów wokalnych i tanecznych z domów kultury oraz Ogniska Pracy Pozaszkolnej. Imprezę zaszczycił pisarz – autor komiksów o przygodach bociana i żaby „Bielski i Biała ratują miasto” oraz nowowydanego „Bielski i Biała na tropie…”. Fabuła obu komiksów dotyczy ekologii w Bielsku-Białej. Nowy komiks trafił podczas festiwalu do obecnych na nim 35 grup przedszkolnych.

Statystyka dotycząca uczestników imprezy: mobilna gra terenowa - 30 drużyn (ok. 250 osób), w tym 15 drużyn reprezentujących szkoły i przedszkola; konkurs Ekomnibus na telebimie - 5 rodzin (25 osób), 190-ciu wolontariuszy – uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych oraz studentów ATH, 10 stoisk interaktywnych przygotowanych i obsłużonych przez szkoły ponadpodstawowe. Warsztaty e-sportowe oraz konkurs dla mieszkańców Ekomnibus odbyły się w nowatorskiej formie w postaci dużego telebimu, obsługiwanego przez uczestników. To także ukłon w stronę nowych, energooszczędnych technologii.

Informacje oraz dokumentacja filmowa dotycząca festiwalu:

https://www.miastodobrejenergii.pl/aktualnosci/12-beskidzki-festiwal-dobrej-energii-podsumowanie .

Kampania „Bielsko-Biała chroni klimat” została doceniona ponad 20-krotnie nagrodami krajowymi i europejskimi. W 2013 roku zdobyła najwyższe trofeum europejskie, jakim jest nagroda główna EPSA, przyznawana przez Europejski Instytut Administracji Publicznej z Maastricht, konkurując z 227 innymi projektami miast i instytucji z 26 krajów. W tym samym roku komitet europejski nauczycieli nauk przyrodniczych na festiwalu naukowym „Science on Stage” uznał kampanię za najlepszy projekt edukacyjny w zakresie współpracy samorządu z oświatą spośród 220 projektów UE i Kanady. Materiał filmowy dotyczący nagrody EPSA 2013: https://www.youtube.com/watch?v=5IeCtQjQUJM. Jako przykład mierzalnych efektów kampanii społecznej, jaką jest kampania „Bielsko-Biała chroni klimat” można podać ten projekt. W ramach budowania świadomości ekologicznej najmłodszych mieszkańców miasta, co roku uczniowie bielskich przedszkoli i szkół biorą udział w ogólnopolskim „Sprzątaniu Świata”. Wydział Gospodarowania Odpadami zaprasza przedszkola, uczniów szkół podstawowych oraz średnich na terenie Miasta Bielska-Białej do udziału w konkursach związanych z wtórnym przetwarzaniem odpadów – upcykling oraz dotyczących prawidłowych zasad segregacji odpadów komunalnych. Uzupełnieniem tych działań jest organizowany corocznie piknik ekologiczny ,,WyBBieram Czyste Miasto". Partnerami wydarzenia są: ZGO S.A. oraz PreZero Bielsko-Biała S.A. W programie między innymi: animacje dla dzieci, konkursy z nagrodami, gra terenowa, Eko-Spartakiada Sportowa, zdrowy poczęstunek i ciekawe stoiska edukacyjne. Piknik jest zawsze poprzedzony wspólnym sprzątaniem Bielska-Białej, w ramach obchodów Dnia Ziemi. Na Osiedlu, którego mieszkańcy najliczniej wezmą udział w akcji sprzątania Bielska-Białej (proporcjonalnie do liczby osób zameldowanych na terenie danego Osiedla) w ramach „Dni Bielska-Białej” jest w nagrodę organizowany piknik rodzinny.

Miasto Bielsko-Biała idąc z duchem zero waste realizuje ponadto projekt selektywnego zbierania olejów jadalnych i tłuszczy. W ramach pilotażu na terenie Miasta ustawiono około 100 pojemników. Pojemniki zlokalizowane są przy altanach śmietnikowych, w miejscach wskazanych przez Rady Osiedli oraz w placówkach oświatowych.

Oczyszczony i poddany recyklingowi olej ponownie staje się cennym surowcem do dalszego przetwórstwa przemysłowego. Służy jako dodatek do biopaliw drugiej generacji lub jako surowiec do produkcji paliwa lotniczego pochodzącego wyłącznie z recyklingu. Jeśli poddajemy recyklingowi olej, zmniejsza się konieczność uprawy nasion oleistych do celów przemysłowych, ponieważ jeden olej jest używany dwukrotnie. Wreszcie, proces ten oszczędza CO2. Realizacji projektu towarzyszy kampania edukacyjna wśród bielszczan dotyczącej selektywnej zbiórki oleju jadalnego.

Rola samorządów, nauczycieli i uczniów w dostosowywaniu się do cyfrowej transformacji

W celu dostosowania bielskich przedszkoli, szkól i placówek oświatowych do cyfrowej transformacji władze samorządowe podejmowały w ostatnich latach decyzje o sukcesywnym wdrażaniu zintegrowanych systemów informatycznych, funkcjonujących zarówno w obszarze zarządzania placówkami oświatowymi, w zakresie obsługi finansowo-księgowej oraz komunikowania się całego środowiska edukacyjnego (uczniów, nauczycieli, rodziców, pracowników oświatowych).

W ramach wsparcia nauczania zdalnego uczniowie mogli skorzystać z pozyskanego w 2020 r. sprzętu komputerowego, w który doposażono szkoły z programu Cyfrowa Polska – Zdalna Szkoła wsparcie Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej w systemie kształcenia zdalnego oraz z komputerów zakupionych wówczas przez Miasto. Dużym wsparciem dla dyrektorów i nauczycieli w organizacji oraz realizacji zdalnego nauczania służył Bielsko-Bialski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli pod kierownictwem pani dr Agnieszki Hermy. W przygotowywanych przez Ośrodek propozycjach uwzględniono bieżące potrzeby szkoleniowe zgłaszane przez nauczycieli wszystkich typów szkół i placówek oświatowych. BBODN na bieżąco odpowiadał na potrzeby związane zarówno z aspektami technicznymi jak i merytorycznymi oraz metodycznymi, pojawiającymi się w toku zdalnego nauczania.

Dużym wyzwaniem było wyrównanie szans edukacyjnych uczniów po zdalnym nauczaniu. Nauczyciele w Bielsku-Białej mieli możliwość doskonalenia umiejętności w tym zakresie, uczestnicząc w konferencjach i szkoleniach, organizowanych przez Bielsko-Bialski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.

Wśród nich warto wymienić między innymi: konferencje nt: „ Dokąd zmierza edukacja postcovidowa?” „Jak zadbać o dobrostan nauczycieli i uczniów?” czy „Wsparcie psychologiczne i profilaktyczne po powrocie do nauki stacjonarnej”.

Wsparcie nauczycieli bielskich placówek oświatowych w trakcie zdalnego nauczania odbywało się również poprzez działania podejmowane przez Bielsko-Bialski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Bielsku-Białej w ramach projektu pn.: „Podniesienie jakości edukacji zdalnej w przedszkolach i szkołach na terenie miasta Bielsko-Biała” - projektu współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach projektu: „Wsparcie placówek doskonalenia nauczycieli i bibliotek pedagogicznych w realizacji zadań związanych z przygotowaniem i wsparciem nauczycieli w prowadzeniu kształcenia na odległość”, realizowanego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, Osi priorytetowej II Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji, Działania 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty.

Celem projektu było podniesienie jakości doskonalenia i wsparcia udzielonego nauczycielom prowadzącym zdalną edukację w przedszkolach i szkołach na terenie miasta Bielska-Białej przez kadrę Bielsko-Bialskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli oraz ekspertów zewnętrznych. Odbiorcami działań byli nauczyciele i dyrektorzy szkół podstawowych, ponadpodstawowych oraz przedszkoli z m. Bielsko-Biała. Zaplanowane działania objęły organizację i przeprowadzenie cyklu szkoleń w formie stacjonarnej jak i zdalnej w podziale na grupy oraz doradztwo o charakterze indywidualnym i grupowym. Wypracowane w projekcie pakiety materiałów dydaktycznych zostały przekazane do szkół i stanowią wsparcie merytoryczne dla nauczycieli systematycznie stosujących w swojej pracy nowoczesne technologie.

Niezwykle istotnym działaniem, które łączy świat nauki i biznesu w naszym mieście w kontekście wdrażania nowoczesnych technologii jest festiwal BBDays4.IT.

To tydzień wyjątkowych aktywności dla programistów i pasjonatów nowych technologii. Festiwal każdego roku przyciąga także wielu uczniów i studentów, którzy dopiero zastanawiają się nad pierwszymi krokami w zawodach związanych z informatyką. Celem eventu jest zarówno pogłębienie wiedzy teoretycznej, jak i promocja Bielska-Białej jako idealnego miejsca do życia, pracy i wypoczynku. Podczas festiwalu odbywają się m.in. wykłady na Akademii Techniczno-Humanistycznej, grill dla programistów BBQ4.IT w Centrum Sportu Rekord, a także maraton programowania czyli tzw. hackathon.

Prelegentami podczas spotkań są influencerzy i autorytety z branży IT, a w organizację co roku włącza się kilkadziesiąt firm i uczelni wyższych z regionu Bielska-Białej.

Współpraca samorządu z wyższą uczelnią na rzecz środowiska lokalnego

Ważnym wydarzeniem integrującym środowisko edukacyjne i naukowe w naszym mieście w kontekście upowszechniania nauki i ukazywania jej wartości na konkurencyjnym rynku pracy, jest Beskidzki Festiwal Nauki i Sztuki organizowany corocznie przez Akademię Techniczno-Humanistyczną i Miasto Bielsko-Biała. W ramach ostatniego XXII festiwalu w Parku Słowackiego odbył się wielki piknik naukowy, na który zaplanowano mnóstwo atrakcji, w tym między innymi spotkanie z Karolem Wójcikiem, autorem astronomicznego fanpage "Z głową w gwiazdach", niezwykłe eksperymenty, pokazy robotów czy happening malarski. Ponadto była okazja by poznać tajemnice Studia Filmów Rysunkowych oraz wysłuchania koncertu uczniów bielskiej Szkoły Muzycznej. Wśród wydarzeń zaplanowano również Beskidzkie Dyktando z udziałem językoznawcy prof. Jerzego Bralczyka, Akademię Młodych Talentów, ścieżki dydaktyczne. To święto nauki i sztuki jest również doskonałą okazją do zaprezentowania osiągnieć naukowych uczniów bielskich szkół. W tym roku na festiwalu wystąpili między innymi uczniowie V LO w Bielsku-Białej, którzy wygrali polską edycję CanSat 2021/20221, międzynarodowego konkursu Europejskiej Agencji Kosmicznej.

Zadaniem uczestników i uczestniczek konkursu było samodzielne skonstruowanie symulatorów sond, przeprowadzenie za ich pomocą pomiarów, zebranie danych, ich opracowanie i sformułowanie wniosków.

Udział w konkursie był dla młodzieży szansą, by zaangażować się w autorski projekt naukowy i inżynierski. Zespół teamVLO w składzie: Emil Kielar, Krzysztof Janota, Natalia Pierkiel i Julia Zielińska pod opieką dr Dawida Kotrysa, zbudował satelitę wielkości puszki napoju.

Satelita opadając na spadochronie z wysokości 2000 metrów wykonał setki zdjęć i pomiarów, by uzyskane dane wykorzystać do oszacowania zdolności wegetacyjnych obszaru zbadanego przez satelitę. Zebrane tą drogą wyniki badań uczniowie mieli okazję przedstawić w trakcie prezentacji finałowej na międzynarodowym finale w Bolonii.

Podsumowanie

Zaprezentowany w niniejszym raporcie przegląd dobrych praktyk z Bielska-Białej, pokazuje cały wachlarz możliwości wspierania przez samorząd inicjatyw edukacyjnych i wychowawczych podejmowanych przez szkoły i rodziców:

motywowanie i promowanie uczniów szczególnie uzdolnionych ;
motywowanie i promowanie wybitnych nauczycieli i dyrektorów szkół;
szeroki wachlarz oferty edukacyjnej zarówno ogólnokształcącej, jak
i zawodowej;
nawiązywanie współpracy w obszarze edukacji z miastami partnerskimi
w całej Europie, praktyki zagraniczne uczniów;
wspomaganie szkół w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli, mające na celu przede wszystkim kształcenie kompetencji kluczowych u uczniów;
podejmowanie innowacyjnych przedsięwzięć edukacyjnych.

W dłuższej perspektywie działania te w sposób bezpośredni lub pośredni wpływają na wysoką jakość edukacji i dają możliwość profesjonalnego przygotowania wykfalifikowanych pracowników na miarę XXI wieku gotowych do podejmowania wyzwań jakie niesie dynamicznie rozwijający się za sprawą technologii świat.